یکی از مفاهیم مهم که در قالب یکی از قواعد مورد توجه کلیه شریعت‌ها و رسوم به‌خصوص اسلام در طول تاریخ بوده و در آموزه‌های دین اسلام نیز بسیار به آن توجه و سفارش می‌کنند احسان و نیکوکاری در جامعه است.
در پاسخ به سوال نیکوکاری چیست؟ باید گفت نیکوکاری به معنای انجام کار صالح و نیک و بخشیدن نعمت به سایر افراد بدون توقع پاداش متقابل و جبران کار خوب است. در صورتی که فردی دانش نیکویی را فراگیرد یا کار نیکی را انجام دهد، از گروه نیکوکاران به شمار می‌آید.
همان‌طور که می دانید نیکوکاری در زمینه‌های شخصی، اجتماعی، فرهنگی، معنوی و غیره بسیار کارآمد است که باعث شده نیکوکاران حقیقی را به طرف خود جذب کند و آثار ارزشمندی را به ثمر آورد.
مادر این مطلب به امر نیکوکاری در محور ضرورت و قانون حیات اجتماعی انسان می‌پردازیم.
مقام و مفهوم نیکوکاری چیست؟
کار نیکو از لحاظ عرف و منطق و شرع کاری خوشایند است و اهمیت و مقام خوبی در زمینه مسئولیت‌های اجتماعی دارد. نیکوکاری در قرآن یکی از اساسی‌ترین ابزارهای تکاملی انسان بیان شده است و باعث می‌شود تا بشر که حکم اشرف مخلوقات را دارد به مقامی برسد که درخور جایگاه انسانیت، بخشندگی و بزرگواری اوست.
همان‌طور که می دانید انسان همواره تمایل دارد تا به هر صورتی شده برای خود در جامعه ارزش و اعتبار داشته باشد. از طرفی به دلیل گرایش طبیعی به کسب احترام و دوری از ایراد، نیکوکاری را مسیری به سوی ارزش و دوری از نقص می‌داند و به نیکوکاری به عنوان یکی از راحت‌ترین و اساسی‌ترین ابزارهای رسیدن به آن نگاه می‌کند، لذا به نیکوکاری و عمل صالح رو می‌آورد.
با این وجود به منظور ترغیب و تشویق بشر به کار نیک، پروردگار عالم در آیات متعددی با بیان تاثیرات و نقش نیکوکاری در زندگی دنیوی و اخروی انسان و نیز اجر هایی که برای آن لحاظ می‌شود، تلاش می‌کند تا مردم را به مسیر و شیوه انجام کار نیک سوق دهد.
تاثیرات نیکوکاری در جامعه
خداوند به افراد ثروتمند می‌فرماید که در کمک و انفاق به خویشاوندان خود، مسافران و نیازمندان کوتاهی نکنند تا خداوند نیز در حق آن ها آمرزش و احسان داشته باشد.
بنابراین نیکوکاری در ذات و فطرت الهی بشر ریشه کرده است. نیکوکاری منفعتی ماندگار و غنیمتی همیشگی است. اصل و مرکز همه کارهای نیک، کمک به دیگران است. سرمایه ای که بدون شک برای شما سودآوری خواهد داشت و کاشتی که بدون تردید برداشت پرباری خواهد داشت.
لبیک گفتن به توان ذاتی و درونی می باشد چراکه تمایل به نیکوکاری از دسته خوصصیاتی است که پروردگار دانا در وجود بشر قرار داده است. احسان و کمک کردن جواب دادن به ندای خدا است؛ پروردگاری که هیچ کاری را بی پاسخ نمیگذارد و چندین بار وعده پاداش‌های بسیار را به نیکوکاران داده است.
نیکوکاری، باعث استحکام رابطه دوستی و صمیمت می‌شود و پر رنگ شدن علایق و وابستگیهای احساسی را منجر می‌شود.
نیکوکاری در صورت‌های گوناگونی مانند انعام، بخشش، صدقه، قرض، خوراک، محبت وتوجه، رسیدگی به نیازمندان بی سرپرست و درماندگان انجام پذیر است.
همچنین بخوانید: پویش اجتماعی چیست؟
در ایران کار نیک وقف، در زمینه نیکوکاری بسیار رایج است که هم از لحاظ عبادی و نزدیک شدن به پروردگار و هم از نظر اقتصادی، بسیار حائز اهمیت است در حدی که می‌توان بیان کرد در طول تاریخ یکی از ابزارها عمومی شدن ملک‌های شخصی، پخش عادلانه پول و وسایل گرانبها و مراقبت از میراث فرهنگی و … بوده است.
این کار آنقدر در ذات انسان ریشه کرده است که امروزه در کل جهان اشخاص نیکوکار به شکل مستقل یا در قالب سازمان های NGO های کوچک و بزرگ مشغول شده‌اند. برای این اشخاص ملیت، قبیله و نژاد معنایی ندارد. شرکت‌های بزرگی مانند یونیسف، کمک‌‌های انسان دوستانه خود را به تمام نقاط دنیا می‌فرستند.
در ذکر کمال و اهمیت کار نیک از لحاظ اجتماعی همین کافی است که بدانید پایه‌های محکم زندگی‌ها به عنوان استوارترین بستر اجتماعی روی آن ساخته شده و جامعه نیز برای استقرار و استحکام خود به نیکوکاری مردم نیاز دارد.
آثار نیکوکاری
- جلب رضایت پروردگار و پیامبر
- آمرزش و مغفرت در در دنیای اخروی
- ایمن ماندن در برابر بلایا و رسیدن به حوائج دنیایی
- افزایش طول عمر و سلامتی
- جلب محبت دیگران
- بخشش گناهان و افزایش روزی و برکت
چه کسانی نیکوکاران واقعی هستند؟
کمک به نیازمندان از قواعد مهم دین آشکار اسلام است که خداوند نیز در قرآن فرموده است افرادی نیکوکاران واقعی هستند که در مقابل نیکوکاری و کمک به نیازمندان انتظار پاداش و جبران نیکی ندارند و صرفا برای رضایت خدا این اعمال صالح را انجام می‌دهند.
به عبارتی نیکوکاری یکی از خصوصیات بزرگ انسانی است. افراد نیکوکار، مهربان، حکیم و باشرافت هستند که توانستند در مقابل موانع نفسانی مانند حسادت و طمع ایستادگی کنند و با فداکاری زمینه هم‌گرایی را در جامعه مهیا کنند. بدون تردید نیکوکاری برای قشری است که در راه هدایت قرار گرفته و ارزش و اعتبار را از سمت پروردگار می‌خواهند.
آثار انقلاب اسلامی بر نیکوکاری
زمانی که در ایران انقلاب اسلامی پیروز شد، کمک به نیازمندان در اولویت قرار گرفت. در این زمینه کمیته امداد نیز تاسیس شد. این سازمان به منظور ایجاد رفاه، ارائه امکاناتی در زمینه کمک‌رسانی به نیازمندان جامعه و کمک به افراد محروم به ویژه برای خودکفا نمودن تاسیس شد.
قطعا می‌دانید که از 14 تا 21 اسفند ماه هفته نیکوکاری است برای جمع آوری کمک‌‌ها و هدایای مردم به نیازمندان برگزار می‌شود.
در سال‌های گذشته شاهد فعالیت مجموعه‌های خیریه دیگری نیز در ایران بوده‌ایم که برخی از این موسسه‌ها علاوه بر جمع آوری کمک های مردمی، سایر فعالیت‌ها مانند وام ازدواج، یافتن شغل، تهیه جهیزیه و… را نیز انجام می‌دهند.
نقش رسانه ها در نیکوکاری
رسانه ها در ایجاد روحیه انجام کار نیک در جامعه نقش موثری دارد. وظیفه رسانهها در زمینه نیکوکاری، افزایش حضور مردم، رقابت و ابتکار انسان ها، درونی و سازمانی کردن نظام ارزشی و اعتقادات و ارائه روش های حل و فصل تعارض‌ها و … است.”
رسانهها توانمند هستند که با ایجاد همبستگی در میان مردم و ایجاد یکپارچگی بین قسمت های گوناگون جامعه به گونه ای یک همدلی ملی به وجود آورند، برای نمونه در همین رابطه می‌توان به تاثیر رسانه در ایجاد این همدلی در میان اکثریت مردم کشور در برگزاری هرچه بهتر جشن نیکوکاری و تشویق مردم به نیکوکاری اشاره نمود.
ای کاش مطالب بیشتری را می گذاشتندممنون
ای کاش مطالب بیشتری را می گذاشتندممنون
عالی