اعتیاد، این واژه تلخ و گزنده، سال هاست که بر پیکره بسیاری از خانواده های ایرانی سایه افکنده است. وقتی صحبت از اعتیاد جوانان می شود، انگار داغی بر دل مادران و پدران تازه می شود که آرزوهای بزرگی برای فرزندانشان داشته اند. اما در میان این تاریکی و ناامیدی، نورهایی هم وجود دارد. همیشه دولت ها و نهادهای رسمی تنها بازیگران میدان نیستند؛ بلکه این مردم و نهادهای مردمی هستند که در بزنگاه های تاریخی به داد هموطنان خود رسیده اند.
امروزه موسسات نیکوکاری و خیریه ها نقش خود را از یک “توزیع کننده غذا” فراتر برده اند و به سازمان های تخصصی برای حل بحران های اجتماعی تبدیل شده اند. یکی از مهم ترین این بحران ها، اعتیاد جوانان است. اما خیریه ها دقیقا چه می کنند؟ آیا فقط هزینه کمپ را می دهند یا برنامه های دقیق تری دارند؟ در این مقاله می خواهیم به صورت کاملا شفاف و کاربردی، راهکار ها و مسیری را که موسسات نیکوکاری برای نجات جوانان طی می کنند، بررسی کنیم. اگر شما هم دغدغه اجتماعی دارید یا می خواهید بدانید کمک های شما در یک پویش نیکوکاری چگونه می تواند یک جوان را به زندگی برگرداند، تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
ریشه یابی؛ چرا جوانان به دام می افتند؟
قبل از اینکه به راهکار ها بپردازیم، باید بدانیم خیریه ها چگونه با ریشه های اعتیاد مبارزه می کنند. اعتیاد معمولا یک شبه اتفاق نمی افتد. فقر، بیکاری، نبود سرگرمی و از همه مهم تر “تنهایی” و “بی پناهی” از عوامل اصلی هستند.
در این میان، اقشار آسیب پذیر بیشتر در معرض خطر هستند. به طور خاص، کودکان بی سرپرست یا بدسرپرست، اگر در سنین نوجوانی تحت حمایت صحیح قرار نگیرند، طعمه های آسانی برای باندهای مواد مخدر خواهند بود. خیریه ها با شناسایی زودهنگام این قشر، تلاش می کنند با پر کردن خلاءهای عاطفی و مالی، قبل از اینکه آتش اعتیاد شعله ور شود، جلوی آن را بگیرند. در واقع اولین راهکار خیریه ها، “پیشگیری از طریق حمایت” است. آن ها با تامین نیازهای اولیه و ایجاد حس امنیت، به جوان می گویند که “تو تنها نیستی”.
۱. تامین هزینه های درمان و بازپروری؛ برداشتن سنگ بزرگ
اولین مانع برای بسیاری از خانواده های درگیر اعتیاد، هزینه های سرسام آور درمان است. کمپ های ترک اعتیاد استاندارد، هزینه های دارویی، جلسات روانشناسی و دوران نقاهت، هزینه هایی دارد که بسیاری از خانواده های کم بضاعت از پس آن بر نمی آیند. اینجا دقیقا همان جایی است که کمک های مردمی معجزه می کند.
خیریه ها با جمع آوری مبالغ خرد که مردم تحت عنوان صدقه آنلاین یا کمک های نقدی پرداخت می کنند، صندوق هایی را تشکیل می دهند که مخصوص هزینه های درمان است. شاید مبلغی که شما به عنوان صدقه روزانه با گوشی موبایل خود پرداخت می کنید ناچیز به نظر برسد، اما وقتی این مبالغ در یک موسسه خیریه تجمیع می شود، می تواند هزینه کامل دوره ۲۱ روزه یا چند ماهه یک جوان در کمپ را تامین کند.
این رویکرد باعث می شود جوانانی که فقط به خاطر “بی پولی” در دام اعتیاد باقی مانده اند و راه برگشت ندارند، فرصتی دوباره پیدا کنند. شفافیت در هزینه کرد این مبالغ باعث می شود خیرین با اطمینان خاطر بیشتری در این مسیر قدم بردارند.
۲. حمایت روانی و مشاوره؛ ترمیم روح های زخمی
جسم فرد معتاد شاید در عرض چند هفته پاک شود، اما روح او پر از زخم های عمیق است. افسردگی، احساس گناه، طرد شدن از سوی خانواده و جامعه، عواملی هستند که اگر درمان نشوند، فرد را دوباره به سمت مواد مخدر هل می دهند.
موسسات خیریه پیشرو، تیم هایی از روانشناسان و مددکاران اجتماعی داوطلب دارند. این متخصصان نه تنها با فرد آسیب دیده، بلکه با خانواده او نیز صحبت می کنند. در فرهنگ ما ایرانی ها، حفظ آبرو بسیار مهم است و گاهی خانواده ها نمی دانند چگونه باید با فرزند بازگشته از کمپ رفتار کنند. کلاس های آموزشی و جلسات مشاوره گروهی که توسط خیریه ها برگزار می شود، به خانواده ها یاد می دهد که چگونه دوباره اعتماد را در خانه بنا کنند.
نقش معنویت در درمان
نکته جالب توجه اینجاست که بسیاری از خیریه ها به بعد معنوی درمان نیز توجه ویژه ای دارند. انسان وقتی به بن بست می رسد، بیش از هر چیزی به یک تکیه گاه معنوی نیاز دارد. تقویت باورهای مذهبی و ایجاد امید به رحمت خداوند، بخشی از پروسه درمان است.
گاهی اوقات فرد یا خانواده اش در دوراهی های سخت تصمیم گیری برای روش درمان یا ازدواج و اشتغال بعد از پاکی قرار می گیرند. در این شرایط، توسل به راهکارهای معنوی برای آرامش دل بسیار رایج است. استفاده از ابزارهایی مثل مشاوره مذهبی یا حتی استخاره آنلاین که در پلتفرم های موسسات خیریه مدرن ارائه می شود، می تواند در لحظات بحرانی که منطق انسان قفل می شود، دریچه ای از امید و توکل را به روی فرد باز کند. این خدمات شاید در نگاه اول ساده به نظر برسند، اما برای کسی که در طوفان زندگی گم شده، حکم یک قطب نما را دارند.
۳. حرفه آموزی و اشتغال؛ سد محکم در برابر بازگشت
بزرگترین کابوس یک جوان تازه پاک شده، “بیکاری” است. جامعه به سختی به کسی که سابقه اعتیاد دارد کار می دهد. اگر این فرد کار نداشته باشد، پول نداشته باشد و احساس بی مصرف بودن کند، احتمال لغزش او بسیار بالاست.
اینجا جایی است که خیریه ها هوشمندانه ترین استراتژی خود را پیاده می کنند: “تبدیل مددجو به کارآفرین”.
خیریه ها با راه اندازی کارگاه های کوچک خیاطی، نجاری، قالی بافی، تعمیرات موبایل و غیره، به جوانان بهبود یافته مهارت یاد می دهند. اما کار به همین جا ختم نمی شود. آن ها با اعطای وام های قرض الحسنه و خرید تجهیزات اولیه، به این افراد کمک می کنند تا روی پای خود بایستند.
تصور کنید جوانی که تا دیروز کارتن خواب بوده، حالا با حمایت یک پویش نیکوکاری که شما در آن شرکت کرده اید، صاحب یک مغازه کوچک شده و نان آور خانه اش شده است. این شیرین ترین بخش فعالیت خیریه هاست. این کار نه تنها فرد را نجات می دهد، بلکه یک نیروی کار مولد به جامعه اضافه می کند.
۴. حمایت از خانواده های آسیب دیده
اعتیاد یک بیماری خانوادگی است. وقتی پدر یا پسر خانواده درگیر اعتیاد است، همسر و فرزندان بیشترین آسیب را می بینند. بسیاری از کودکان بی سرپرست یا بدسرپرست محصول همین خانواده های درگیر اعتیاد هستند.
خیریه ها در کنار درمان فرد معتاد، چتر حمایتی خود را روی سر خانواده او نیز پهن می کنند. توزیع بسته های معیشتی، تامین هزینه تحصیل کودکان، و ارائه خدمات درمانی به همسر و فرزندان، باعث می شود فشار روانی از روی دوش فرد در حال ترک برداشته شود. او وقتی می بیند که زن و بچه اش گرسنه نیستند و یک نهاد حامی آن هاست، با انگیزه بسیار بیشتری مراحل درمان را طی می کند.
۵. فرهنگ سازی و تغییر نگاه جامعه
یکی از دشوار ترین کار هایی که خیریه ها انجام می دهند، جنگیدن با باور های غلط است. جامعه ما هنوز هم گاهی به چشم “مجرم” به معتاد نگاه می کند، نه “بیمار”. خیریه ها با برگزاری سمینارها، تولید محتوا در شبکه های اجتماعی و برگزاری کمپین های آگاه سازی، تلاش می کنند این نگاه را تغییر دهند.
آن ها داستان های موفقیت کسانی را که ترک کرده اند و الان آدم های موفقی هستند بازگو می کنند. این روایت ها باعث می شود کارفرمایان راحت تر به بهبودیافتگان اعتماد کنند و همسایه ها با روی بازتری آن ها را بپذیرند.
چگونه ما می توانیم در این مسیر سهیم باشیم؟
شاید با خواندن این مطالب از خودتان بپرسید “من چه کاری می توانم انجام دهم؟”. واقعیت این است که لازم نیست حتما ثروتمند باشید تا بتوانید جانی را نجات دهید.
- مشارکت مالی مستمر: حتی مبلغ اندکی که روزانه به عنوان صدقه آنلاین پرداخت می کنید، وقتی با کمک های هزاران نفر دیگر جمع شود، می تواند هزینه ساخت یک کارگاه اشتغال زایی را فراهم کند.
- اهدای تخصص: اگر روانشناس، پزشک، معلم یا مربی فنی هستید، می توانید ساعاتی از وقت خود را نذر آموزش به جوانان در حال بهبود کنید.
- معرفی نیازمندان: اگر در همسایگی یا فامیل کسی را می شناسید که در دام اعتیاد گرفتار شده و مشکل مالی دارد، او را به خیریه های معتبر معرفی کنید.
- تغییر نگاه: همین که به فرد بهبود یافته به چشم یک انسان ارزشمند نگاه کنید و به او فرصت دهید، بزرگترین کمک است.
تکنولوژی در خدمت نیکوکاری
امروزه خیریه ها نیز مدرن شده اند. دیگر لازم نیست برای کمک کردن مسافت های طولانی را طی کنید یا پول نقد در صندوق بیاندازید. اپلیکیشن ها و سایت های خیریه این امکان را فراهم کرده اند که در هر ساعت از شبانه روز، در هر کجای دنیا که هستید، در نجات یک انسان سهیم باشید.
شفافیت مالی که به واسطه سیستم های آنلاین ایجاد شده، اعتماد مردم را جلب کرده است. شما می توانید دقیقا مشخص کنید که مبلغ اهدایی شما صرف چه کاری شود؛ صرف خرید دارو برای کودکان بی سرپرست شود، یا صرف اشتغال زایی برای جوانان رها شده از اعتیاد.
سخن پایانی
نجات یک معتاد، نجات یک فرد نیست؛ نجات یک جامعه است. هر جوانی که به زندگی برمی گردد، یک خانواده احیا می شود و امنیت کوچه و خیابان های ما بیشتر می شود. خیریه ها به عنوان بازوی توانمند مردم، این مسیر سخت را هموار کرده اند، اما سوخت این ماشین، همت و یاری شماست.
در این میان، مجموعه خیریه شعف با فراهم کردن بستری امن و شفاف، تلاش می کند تا پلی باشد میان دستان بخشنده شما و قلب های پر از امید جوانانی که می خواهند دوباره متولد شوند. این مجموعه با ارائه خدمات متنوع نیکوکاری، مسیر مهربانی را برای همه هموار کرده است.
نظرات