در باب صدقه امام باقر (ع) می فرمایند :
صدقه 70 بلا از بلاهای دنیا را به همراه مرگ بد را از انسان دفع می کند و صدقه دهنده هر گز با مرگ بد نمی میرد علاوه بر اجر اخروی که برای او ذخیره می شود .
تالیف شیخ عباس قمی که بین سال های 1294 – 1359 هجری قمری که برابر با 1255 – 1318 هجری شمسی می زیست و در حرم امام علی(ع) در نجف مدفون گشت. کتاب مفاتیح الجنان مجموعه ای است از دعاها ، مناجات و زیارات و اعمال مخصوص ماه های سال می باشد که برگرفته از احادیث و یا روایاتی که از پیامبر اکرم (ص) و ائمه اطهار بیان شده است که به زبان عربی نوشته شده است و شیخ در ابتدای بعضی از دعاها و یا زیارات و اعمال توضیحاتی به فارسی درج کرده است .قسمت اعظمی از کتاب مفاتیح الجنان در حقیقت اقتباس شده از کتاب های (زادالمعال علامه مجلسی ، اقبال سید بن طاووی و مصباح کفعمی می باشد )
دیری نگذشت که در تمام ایران نسخه هایی از این کتاب در مساجد ، زیارتگاه ها پخش شد و مسلمانان جهت خواندن دعاها و زیارات در اماکن مقدس از آن استفاده نمودند این کتاب را خوشنویسان بزرگی چون طاهر خوشنویس،مصباحزاده، میرزا احمد زنجانی، محمدرضا افشاری و دیگران با خط نسخ و نستعلیق نوشتهاند.
توضیحاتی که شیخ عباس قمی ابتدای هر دعا یا زیارت یا اعمال آورده، به زبان فارسی است. اما متن دعاها و زیارتها که به عربی است توسط برخی از مترجمان به فارسی ترجمه شدهاند. معروفترین و رایجترین ترجمه فارسی مفاتیح، ترجمه مهدی الهی قمشهای است.
مفاتیح به زبانهای دیگر از جمله انگلیسی (دست کم چهار ترجمه)، فرانسوی، ترکی، اردو و اسپانیایی نیز ترجمه شده است
کتاب مفاتیح الجنان از آن جهت که شامل بسیاری از ادعیه و زیارات و اعمال مورد نیاز مردم در زندگی روزمره مردم بوده است و متنون درج شده آن از لحاظ سندی و روایی معتبر می باشد بسیار مورد توجه مخصوصا مردم ایران قرار گرفته است و تا به حدی که در اکثر اماکن مذهبی و حتی خانه ها در کنار کتاب قرآن کریم قرار گرفته است .
آورده اند که شیخ عباس قمی مفاتیح را بهانگیزه اصلاح کتاب مِفتاح الجنان( نوشته است که در آن زمان رایج و دعاهای بدون سندی در آن بوده است ) و کسانی از او خواسته بودند که دعاهای سنددار کتاب را جدا نموده به همراه سایر دعاهای معتبر بنویسد که ماحصل کار منجر به تالیف کتاب مفاتیح الجنان گشت .
قابل توجه است که از ابتدای انقلاب اسلامی تا کنون چیزی حدود 45 سال گذشته بیش از 28 میلیون نسخه از کتاب مفاتیح الجنان چاپ شده است و این عدد به غیر منتخب مفاتیح و یا کتب دیگری که اقتباس از مفاتیح الجنان است می باشد که خود بر اهمیت این کتاب و مورد استفاده قرار گرفتن آن توسط مردم ایران دارد .
مفاتیح الجنان یک بخش اصلی دارد که در سه باب شکل یافته است.
شیخ عباس قمی دعاها را به همراه سند نیاورده است، بلکه فقط بیان کرده دعا را از کدام منبع نقل میکند.
معمولاً در ابتدای مفاتیح الجنان، چند سوره بلند و کوچک قرآن چاپ میشو که در اصل کتاب نیامده است
شامل تعقیبات نمازها، اعمال شب و روز و ایام هفته، نمازهای معروف مثل نماز حضرت رسول(ص)، نماز امیرالمؤمنین(ع)، نماز حضرت فاطمه(س)،نماز جعفر طیار، زیارت ائمه در روزهای هفته، برخی از دعاها و مناجاتها
این باب برای بیان اعمال مستحبی در طول سال قمری تنظیم شده است. مطالب این قسمت از ماه رجب شروع شده و با اعمال ماه جمادی الثانی و سپس اعمال نوروز و ماههای رومی تمام میشود. مناجات شعبانیه، در اعمال ماه شعبان، دعای ابوحمزه ثمالی، دعای افتتاح و دعای سحر معروف، اعمال شبهای قدر در اعمال ماه رمضان، دعای امام حسین در روز عرفه در اعمال ماه ذی الحجة جزو معروفترین و مشهورترین مطالب این بخش از مفاتیح به شمار میروند.
در این باب ابتدا مطالبی درباره آداب سفر و زیارت و نیز اذن دخول حرمها ذکر شده است. نخستین زیارت، زیارت رسول خدا(ص) است که بعد از آن، زیارت حضرت فاطمه(س) و سپس زیارت ائمه بقیع آمده است. علاوه بر زیارت دوازده امام، این بخش شامل زیارت امامزادگان و بعضی از بزرگان و علمای شیعه نیز میشود، زیارتهایی مثل زیارت حضرت حمزه،مسلم بن عقیل، فاطمه بنت اسد، شهدای جنگ احد، سلمان فارسی و غیره. اعمال برخی از مساجد معروف مثل مسجد کوفه، مسجد صعصعه نیز در این بخش گنجانده شده است.
در این بخش هشت مطلب به مفاتیح افزوده شده است که به اعتقاد شیخ عباس قمی نیاز مردم به این دعاها زیاد بوده است. این هشت مطلب عبارتند از:
باقیات الصالحات کتابی از شیخ عباس قمی است که خود آن را در حاشیه مفاتیح نوشته و منتشر کرده است. به گفته شیخ عباس قمی نگارش این بخش در جمعه ۱۹ محرم سال ۱۳۴۵ق به پایان رسیده است در چاپهای مختلف مفاتیح الجنان، این کتاب به همراه مفاتیح عرضه شده است. این کتاب دارای شش باب و بخشی به عنوان ملحقات است که عبارتاند از:
برخی منابع که شیخ عباس قمی در تألیف مفاتیح الجنان از آنها استفاده کرده و در این کتاب نام برده است، به شرح زیر است: