تابحال به این موضوع فکر کرده اید که چرا کسب و کار اجتماعی راه اندازی کنید؟ در واقع نخستین بار پروفسور محمد یونس اهل بنگلادش social business را به کار گرفت و ویژگی ها و اوصول آن را مشخص کرد. اگر چه بشر بدون شک، می خواهد در درجه اول منافع فردی خود را حفظ کند اما همین بشر به دنبال دیگر خواهی و حل مشکلات جامعه نیز می باشد.
در حقیقت می‌توان گفت یک کسب و کار اجتماعی از سایر کسب وکار ها و حتی خیریه ها متمایز می باشد چراکه هدف اولیه آن ها رسیدن به سود اقتصادی برای صاحبانشان است اما هدف اصلی کسب و کار اجتماعی حل مشکلات جامعه است. در ادامه با توضیحات بیشتر ما همراه باشید.
کسب و کار اجتماعی چیست؟
موسسه های گوناگون، تعاریف نسبتاً مختلفی از فعالیت های شغلی اجتماعی ارائه نموده اند اما در همه این تعاریف، اجتماعی بودن آرمان اصلی و مشترک این تعاریف بوده است.
کسب و کار اجتماعی، فعالیتی است که آرمان مهم و اولیه راه اندازی آن، مسئله ای اجتماعی بوده است؛ در واقع یک کسب و کار اجتماعی شکل می گیرد تا یک یا چند معضل اجتماعی مانند: کودکان کار، نیازمندان جامعه، اعتیاد، بیکاری و… را برطرف کند و همچنین می‌تواند بخشی از سود بدست آمده از امور و ارائه خدمات خود را بین سهام داران خود توزیع کند. در حقیقت کسب و کار اجتماعی یکی از بخش های کارآفرینی اجتماعی به شمار می آید.
.در راه اندازی شغل های اجتماعی، خرید و فروش یا ارائه خدمات، آرمان اصلی نیست بلکه تنها وسیله ای است برای ضمانت استواری شرکت یا موسسه و تحقق بهتر و وسیع تر مأموریت اجتماعی آن.
کسب و کار اجتماعی در صورتی که طبق اصول و قواعد خود انجام شود و پیش برود یک منبع سرمایه خواهد شد و نیاز های حیاتی انسان را تامین می کند.
خصوصیات کسب و کار های اجتماعی
کسب و کاری که دارای ۳ خصوصیت زیر باشد یک کسب و کار اجتماعی محسوب می شود:
- آرمان اصلی این نوع کسب و کار ها، حل کردن مشکلات اجتماعی می باشد.
علیرغم امور تجاری که به منظور افزایش سود برای صاحبان خود راه اندازی می شوند، یک کسب و کار اجتماعی جهت حل یک یا تعدادی مشکل جامعه تاسیس می شود؛ لذا می توان بیان کرد فعالیت هایی که هدف اصلی راه اندازی آن ها کسب بیشترین سود برای موسسین است، حتی در صورتی که امور اجتماعی انجام دهند بازهم کسب و کار اجتماعی به شمار نمی آیند. - از لحاظ اقتصادی خودگردان می باشند.
این نوع فعالیت های اجتماعی باید کلیه هزینه های خود را توسط فروش کالا یا ارائه خدمات، تأمین کنند. لذا نهاد های خیریه برخلاف آنکه آرمان آن ها فقط مشکلات اجتماعی است به دلیل آنکه از نظر اقتصاد،ی خودگردان نیستند و مخارج آن ها توسط دریافت کمک ها و هدایای مردمی و دولتی حاصل می شود، در دسته کسب و کار اجتماعی قرار نمی گیرند. - در فعالیت اجتماعی سود بدست آمده از خدمات، بین سهامداران توزیع نمی شود.
براساس شرط دوم هر فعالیت اجتماعی باید توسط درآمدی که از خرید و فروش بدست می آورد، مخارج خود را پوشش دهد، بنابراین در صورتی که درآمد های یک کسب و کار اجتماعی بیش از مخارج آن باشد سود بدست آمده بین سهامداران توزیع نخواهد شد، بلکه برای توسعه حوزه کارهای اجتماعی دوباره در کسب و کار اجتماعی، سرمایه‌گذاری خواهد شد.
لذا می‌توان گفت کسب و کار اجتماعی، کاری است که آرمان اصلی راه اندازی آن اجتماعی است و ضرر ده نیست یعنی سود بدست آمده از امور آن معادل یا بیشتر از ۰ است و سودی میان سهامداران توزیع نمی شود.
چند نوع کسب و کار اجتماعی وجود دارد؟
دو نوع کسب و کار اجتماعی وجود دارد.
مدل اول کسب و کار اجتماعی
کسب‌و‌کاری که مالکیت آن را اشخاصی داشته باشند که به اندازه کافی ثروت و دارایی دارند.
وقتی یک کسب و کار، اجتماعی به شمار می آید که دارای هر ۳ ویژگی گفته شده در بالا باشد اما در اینجا تأکید بر عدم توزیع سود بین سهامداران است.
کلیه سودی که در این کسب و کار بدست می آید باید به منظور توسعه و بهبود اثرگذاری اجتماعی در همان فعالیت اجتماعی یا فعالیت اجتماعی دیگر، سرمایه‌گذاری شود.
در این مدل از کسب‌و‌کار اجتماعی هر کدام از سهامداران این امکان را دارند که هر وقت که خواستند اصل سرمایه خود را بدون هیچ سودی بگیرند.
احتمالا می پرسید چه مشوقی برای شرکت کردن سرمایه گذاران در این نوع کسب و کاری وجود دارد؟
پاسخ این است که:
در فعالیت اجتماعی، سرمایه گذار تنها سرمایه اولیه خود را می تواند بازدریافت کند اما جدا از آن به رضایت ناشی از میل به هدف اجتماعی خود نیز خواهد رسید و به همین علت غالبا افرادی که موفق به تاسیس کسب‌و‌کار اجتماعی شده اند دارای اهداف اجتماعی جدی نیز هستند.
مدل دوم کسب و کار اجتماعی
کسب‌و‌کاری که مالکیت آن را اشخاصی داشته باشند که فقیر محسوب می شوند.
اگر سود بین صاحبانش که همگی اشخاص فقیری هستند توزیع شود یک کسب‌و‌کار اجتماعی به شمار می آید.
یعنی شرط سوم صرفا برای فعالیت هایی که فقرا مالکیت آن ها به عهده دارند استثنا است و با توزیع سود میان صاحبانش، از حوزه کسب و کار های اجتماعی حذف نمی شود؛ علت این مسئله این است که توزیع سود در این شرایط، فقر که یک معضل جامعه است را حل می کند.
می‌توان بیان کرد فعالیت هایی که ، فقرا مالک آن ها هستند اگر از نظر اقتصادی خودگردان باشند، فعالیتی اجتماعی به شمار می آیند چراکه هدف اجتماعی که ازبین بردن فقر است در ذات این کسب و کار وجود دارد.
اگر به فکر راه اندازی کسب و کار اجتماعی هستید نکات زیر را فراموش نکنید:
یک فعالیت اجتماعی نسبت به محیط زیست، احساس مسئولیت دارد و کار های آن نباید به محیط زیست آسیبی برساند.
کسانی که در کسب‌و‌کار اجتماعی کار می‌کنند، باید از امتیازات و مزایای یکسان با دیگر کسب‌و‌کارها و حتی بهره‌مند از وضعیت شغلی بهتر، باشند.
همراه انجام کسب‌و‌کار اجتماعی، لذت و علاقه باید حس شود.
نظرات