کمک به زنان سرپرست خانوار مسئولیتی اجتماعی است که لزوماً به کار سازمانی و تشکیلاتی نیاز ندارد. زنان سرپرست خانوار یکی از گروه‌های آسیب‌پذیر جوامع امروزی هستند. مشکلات و موانعی که بر سر راه این افراد وجود دارد اغلب موجب می‌شود آنها در اداره زندگی خود ناتوان باشند. گرچه بسیاری از زنان ناخودآگاه گرفتار این شرایط شده‌اند. اما نگاه تبعیض‌آمیز جامعه به ایشان به گونه‌ای است که گویا تقصیر و گناهی داشتند. این در حالی است که شرایط اجتماعی و اقتصادی منشأ مشکلات زنان سرپرست خانوار است. مشکلاتی که به سادگی می‌توانند آنها را در مسیر لغزش و انحراف قرار دهند. لذا بی‌توجهی به مشکلات زنان سرپرست خانوار می‌تواند آسیب‌های فراوانی برای جامعه در پی داشته باشد. در واقع به جز دلایل بشردوستانه، کمک به زنان سرپرست خانوار به خاطر پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی و ایجاد جامعه سالم ضرورت دارد.
مشکلات زنان سرپرست خانوار
فقر و مشکلات اقتصادی در رأس فهرست مشکلات زنان سرپرست خانوار قرار دارند. هرچه خانواده تحت سرپرستی زنان بزرگتر باشد مشکلات آنها نیز بیشتر است. ضمن اینکه افزایش ناهنجاری‌های اجتماعی از قبیل فقر، خیانت و اعتیاد در جامعه افزایش روزافزون این زنان را به دنبال دارد. اغلب این افراد در تأمین حداقل‌های زندگی اعم از مسکن و هزینه‌های زندگی ناتوان هستند. این در حالی است که بسیاری از این زنان بر اثر یک اتفاق مانند فوت یا طلاق همسر به یک باره سرپرست خانواده می‌شوند. لذا هیچ دانش و مهارتی برای کسب درآمد و مدیریت زندگی ندارند.
از سوی دیگر به دلیل باورهای غلط در جامعه از لحاظ روانی نیز این افراد در معرض آسیب قرار دارند. اغلب این زنان دچار احساس ناامنی، تنهایی و ناتوانی هستند. این مشکلات در کنار هم به آسانی می‌توانند زمینه‌ساز لغزش و انحراف اخلاقی این افراد شوند. ضمن اینکه بسیاری از آنها به ناچار و تنها برای تأمین هزینه‌های زندگی دچار انحراف می‌شوند. لذا فعالان اجتماعی و مؤسسات خیریه در تمام دنیا حمایت از زنان سرپرست خانوار را در دستور کار خود دارند.
بهترین روشهای کمک به زنان سرپرست خانوار
آموزش و توانمندسازی
گرچه هنوز روشهای سنتی اعم از جمع‌آوری کمک های مالی برای زنان سرپرست خانوار، اهدای بسته معیشتی و تأمین مسکن برای زنان سرپرست خانوار صورت می‌گیرد. اما در کنار آن بسیاری از فعالان اجتماعی برای حل ریشه‌ای مشکلات زنان سرپرست خانوار تلاش می‌کنند. هدف آنها توانمندسازی زنان سرپرست خانوار برای حل مشکلات خود و مدیریت یک زندگی مستقل و موفق است. زیرا کمک‌های موردی خیرین اولاً دائمی نیست و ثانیاً به عزت نفس این افراد آسیب می‌زند. آموزش، اولین گام برای توانمندسازی زنان سرپرست خانوار است. فعالان اجتماعی به تناسب شرایط فردی و اجتماعی این زنان دوره‌های دانش‌افزایی و کسب مهارت برای ایشان برگزار می‌کنند. هدف از این دوره‌های آموزشی رایگان آموزش مهارتهای فردی، اجتماعی و اقتصادی برای مدیریت یک زندگی مستقل و موفق است.
کمک به اشتغال
کسب درآمد بزرگترین مشکل زنان سرپرست خانوار است. از یک سو درصد بالایی از این زنان دانش و مهارت کافی برای راه‌اندازی کسب و کار ندارند. از سوی دیگر افراد سودجوی فراوانی از شرایط زنان سرپرست خانوار سوءاستفاده کرده و با کمترین حقوق آنها را به خدمت می‌گیرند. لذا آموزش و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار با هدف راه‌اندازی کسب و کار در این حوزه بسیار مؤثر است. ضمن اینکه جمع‌آوری کمک‌های مردمی برای زنان سرپرست خانوار را می‌توان در راستای رونق کسب و کار این افراد به کار گرفت. به عنوان مثال تشویق خیرین برای تهیه نذورات خود از از زنان سرپرست خانواری که در زمینه تهیه غذای خانگی فعالیت می‌کنند؛ برگزاری کمپین تهیه غذا را نیز می‌توان با همکاری چنین افرادی اجرا کرد. در نتیجه چنین اقداماتی با اجرای یک پویش دو هدف خیرخواهانه به سرانجام می‌رسد.
حمایت روانی
یکی از مهمترین روشهای کمک به زنان سرپرست خانوار حمایت روانی و آموزش مهارتهای زندگی به ایشان است. زیرا یکی از مهمترین چالش‌های زنان سرپرست خانوار تأمین امنیت روانی و عاطفی است. به دلیل باورهای غلط و نگاه تنگ نظرانه این زنان به نوعی از جامعه رانده شده و همواره احساس ناامنی و تنهایی دارند. این برخوردها در کنار احساس سرخوردگی و نگرانی بابت آینده می‌تواند موجب افسردگی و انزوای آنان شود. لذا آموزش مهارتهای زندگی اعم از نحوه مواجهه با مشکلات، مهارت حل مسئله، مدیریت احساسات، مدیریت استرس، افزایش خودباوری و افزایش مهارتهای ارتباطی برای این افراد بسیار کارآمد است. مؤسسات خیریه می‌توانند در راستای انجام مسئولیت اجتماعی از کارشناسان روانشناسی در این حوزه دعوت به همکاری نمایند. برگزاری کارگاه‌های رایگان آموزشی و ارائه مشاوره‌های رایگان یکی از بهترین روشهای کمک به زنان سرپرست خانوار است.
حمایت مالی
گرچه آموزش، توانمندسازی و ایجاد اشتغال روش اصولی برای کمک به زنان سرپرست خانوار است. اما به تناسب ویژگی‌های شخصی این افراد هنوز حمایت مالی از زنان سرپرست خانوار تنها گزینه برای کمک به برخی از آنان است. زیرا برخی از زنان به دلیل از کارافتادگی یا بیماری همسر یا پدر خود گرفتار این شرایط شده‌اند. در نتیجه دردسرهای مراقبت از یک فرد بیمار و سرپرستی فرزندان فرصتی برای اشتغال ایشان باقی نمی‌گذارد. علاوه بر آن برخی از این زنان از لحاظ سنی و دانش عمومی، توانایی یادگیری مهارت و کسب درآمد را ندارند. لذا چنین افرادی نیازمند دریافت مستمری ماهیانه برای تأمین حداقل‌های زندگی خود هستند.
کمک به زنان سرپرست خانوار وظیفه کیست؟
برخی از افراد تصور می‌کنند کمک به زنان سرپرست خانوار و اساساً کمک به محرومان تنها وظیفه دولت است. اما به دلیل گستردگی مشکلات در این حوزه و تأثیرگذاری آن بر کل جامعه نمی‌توان منتظر اقدامات دولتی ماند. کمک به زنان سرپرست خانوار کمک به حفظ یک خانواده و پرورش فرزندانی سالم برای آینده این کشور است. لذا هر یک از افراد جامعه می‌توانند به عنوان مسئولیت اجتماعی، نقش خود را در این زمینه ایفا کنند. این امر به معنای انکار نقش دولت در این زمینه نیست. بلکه حضور مردم این شرایط را فراهم می‌کند تا بخشی از توان دولت برای تصویب قوانین حمایتی و ارائه تسهیلات دولتی به اقشار آسیب دیده صرف شود. لذا اقدامات مؤسساتی چون خیریه شعف در زمینه حمایت از محرومان ضروری و قابل ستایش است و لازم است همه ما با کمک به خیریه در تداوم و توسعه این کار خیر شریک باشیم.
نظرات